Pages That Need Review
MS Lat 5: Conradus de Saxonia, Sermons.
(seq. 7)
FIRST COLUMN ad saltauit ¶ De. . Josue. . Misit iosue filius nun de sethim duos uiros exploratores . Isti exploratores se . iosue ii. sit . Exploratores rectores. graui . iii. . xx. Custodi si lapsus erit tua . Isti exploratores raab de gladio et igne . sic lati cure sue libe de gladio et de igne. de gladio extreme de . Job. xix. fugite a facie gladii. ultor gladius et scitote . Libe de igne *author seems to have draw the first stroke of "h" then corrected writing "e" on top. Jude . Illos saluate de igne rapientes. Sic duo uiri isti. et cura sua labo in {Ga?} iudicio. . Ibi iudea se traxit apparebit . ibi ita ¶ De . . . joab. . Duo uiri isti et uiriles so in sua tate. Dicat de se uirilis ille paulus . ii. . xi. a iudeis una accepi . Ter cesus semel . . hodie sustinuit et crucem. Isti ergo duo uiri . {au} torculari est. passione . manauit illud. calix . SECOND COLUMN . . et . porta . . dictis . . . . ECce uos testes dicit . . xliii. et . ydonei restes . De satis parebit. De paulo . . xxii. Eris testis ad audisti et uidisti. Testes et *the author worte alii et alii . Testes sue gratissime missionis. . passionis. uerissime re . . largissime . Novissime ¶ De. . . {missios} iii. misit salua . .xli. Vocauit pharao Josep egipciaca . Josep . saluator egiptiaca . Za .ix. Ecce rex tuus uenit iustus et saluator. . paulus ait. . iii. do. . . . . ii. hodie saluator . heu plurimi saluatoris . Obliti . ue eis. ait. {au9} hac ut obliuiscatur sui. ¶ De. . ait . . x. { po***} Qui et a dyabolo. erat illo et nos testes fecit. Que fecit demoniacos . cecos do. mortuos . panes . . O dixit ut . O fecit ut doctrine . O sustinuit ut . pensa facilis fuit . et diffi-
(seq. 19)
COLUMN 1 Statuet oues edos a . . In miseria . Si edi a Si erit de porcis et lupis et aliis bettiis. ¶ In . tenetur dextra ut sinistra . De exponi . Dic sedeant. [Etc.?] duos filios corpus et leuam [??] (??) (???) significari In hac dextera et . duo filii. Ioseph a patre celesti .
ad dextris.P
(seq. 20)
COLUMN 1 cula tua . deus . affligemur. et castigacionis dei de dorso tolletur. et boni . Sicut vvlt . ita mor et . electi . illud xiii. . Oportet puer est . Sic oportet homo suis . v. Diligite cos 1. in red ink in left margin . Inimici ue . de de ruina . uite calamitates. tudo . penuria . mors . . alia multa mala. si ali . sepe laciuiret. maxime . In ne . iii. peto ut de absoluas me. . Expone . Et Ecce sicut sara merito . a . ita et merito a . oret. . malis ¶ De iude i. qui sed magni sub caligine reseruatis COLUMN 2 maxime . dignitatis et ditatis apostatici . In demones. . se . pe fugiendo . xxii. ligatis et . . te ligat pena a bonis ligauit culpa. Ista sanguine. igne. . nec ullo remedio arte . . ista cauet. heu . Cecus et uidet. dolose ad petua trahit. vii. Ignorans ad . sagitta iecur . Sagitta acutissima extreme . xxv. Discedite a me edificabo . xvi. . Tu es uiui. et . Tus es et . dicat . fide es . tu es et es. edificabo . dicat. me es tu es et me es edificabo ec . Edificabo . edificabo . edificabo . reuera. edificata est ¶ De . . edificauit sicut unicornis
et de dorso tuo et(seq. 21)
COLUMN 1 uit . *vni- cornis significat . unicornis ad et cornu ferocissi mittit. illud animal mitigatur. sic filius . . O maria de celis ad detraxisti et . et ac seue emollisti. Cornu unicornis potestas seueritas. cornu adhuc maria tenet manu ne feriat . iudicio de manu . et de manu marie . una tudo ad inferos . cornis iste cornu quod me . exaltabit . sicut unicornis cornu . sicut unicornis suum edificauit hoc suam . unicornis fuit. ¶ De . iiii vi. Malleus et securis et audita domo . uidei lapides ad . Sic edificacione malleus po . securis . . i i. ti nobiles. . hoc COLUMN 2 petro qui potens nec sapiens*MS: sa sapiens nobilis iudebatur. et et sui similes . Sanguis est carnis . ait. Ego sum et homo. . sanguine. est . Edificata est de latere eua de latere ade . ii. Edificauit costam. . Eya miser es lapide durior. te sanguis . ne feriat te securis iudicio. De . iii. securis ad arboris posita . dat te sanguis ne malleus dyaboli . xix. parata et mallei . . quam in . . aut dolores aut . ¶ De . xiiii. Ego dissol et post aliud edificabo. de materiali . de sue debu . . re fide . fuit iu . opus . legis. ius . synagoga . . ex . iii. ex iusticie que nos. . . .
. .(seq. 22)
i est amorte , sicut resurrexit amorte . est vii septi formis . De xv. Miserror me . templo . ii. . resur . . mortuis vita venia est .De viio i asynagoge fuit. ubi duo parietes Duo parietes fide Ex quot iusti fide les tot istis lapides i ii lapides uiui edi ficamini . Duo tis parietes. . Incaput anguli in . . angelos . sicut lapide tu capite anguli . appate vos ad lapides uiui diu est . . est ut syon lapides edi ficio dedicata domo sero . . . foris . lapis iste ual COLUMN TWO de capiti tuo . Caveas tibi lutee olle de isto la pide. sive. ii. olla lapidem. sive lapis ceciderit. De olle. M xxv. istum . Tu lapi cadis lapis te cadit Dissoluta jacob xlix. iacob xii ut narrat hystoria. sig ii captiua dyaboli uin culo . lingue. In gue Inmedio ignis ii decio dixit carbones tui quid aliud dixisse hoc iudicio ignis es . Inigne fuit eius estuatus fuit . fuit fuit . ignis ma lo estu estu dyaboli exu iusti. P ignis . Ignis eru . probativius
.(seq. 23)
COLUMN ONE . De . Igne me examinasti . O felix dice posset felix quo in venitur in . felix ille igne . ig ut ru . . appetit plene uicia sutdeat sue flagella tollerare. ut ad pur gat. oportet si ue siue . . . xxxi. igne poterit . . oportet eos expiari . Iuncto igne . sepe euadit mose satis ex empla . De iio. Job. xli. De ore rede ignis . Tede iste sug gestiones. dyaboli . Hac teda dyabolus . exusti . . xxxiii. de cinis. teda . timet . uigilat sollicite. Sic cum dyaboli scutis uigila ne domo . Ne domo cordis domo . In dyabolus eos quos ad uicia COLUMN 2 ad supplicia. De iij. . vi. Ignis altari meo ardebit nutriet . subiciens lingua inane dies. Ignis altari ardens. caritas corde feruens. . xxiii. ne cor ardens erat et . ignis iste debet . caritas . 18. Omni dili git qui est. Et 8. uita ligna ligna crucis ligna . sunt et . et lia . . optime ignis . Ansel . Ecce fecisti me debeo me amori tuo . tis debeo me amori tuo . Ista ligna . Ad caritatis dies . cotidie ad nobis deducit. heu lignis istis . et maxime et diuini amoris . lignis . is suis . et De quarto . . et . 23. mea ignis . et malleus petras. Miserabilis duricia. cordis nec igni solui .. lapis calore solu tus et . malleo gi ad et malleis . 19. Pa rata iudicia. et mal lei . Eya est igne molliri
(seq. 24)
est nec pie tate . ignem. in ig ne fuisse estuatos ani malia. . I. tres pueros. ui. . iiij. ii. secundo. ignis erant quatuor ani malia exponit ex ponit . igne buri animalia u leo / homo cione. uitulus carnis . . talis fuerit. illi 43. et . igni camino . 48 excoxi te . elegi te ca mino i religionis mabugo. i. minis tros suos eos qui sta auream. i. auari . Tales ii dyabolus uehe . ignis helie igneo . . uota amor. amor tui/ amor amici. amor . si una . ignis elo . doctrinis ad et ad linguis igneis . heu linguas igne as . maligni ali os ad 3. ignis . Nisi et . 12. . fuit passione fruc tus attulit in in COLUMN 2 malis affert bonis. mor iudeis affert nis . erat et . infidelitate iude in fide . grano synapis. grano grano botri, est granum synapis. tricione . botri est letificat . Est synapis . et . De primo . 13. Simile synapis misit . et creuit et . et uolueres celi ramis . sinapis est. et oculos facit, sic et . De synapi maria et . amare . Ortus semina uit. est . 36. illa culta est ' uoluptatis. orto pulcherrimos flores. creuit arborem in . Creuit fide . ra mi et . ra est ex est. pul passus est. resur rectxit. et et hij rami fide . se exi . des ad . et se
malleis donari. . Cor(seq. 25)
COLUMN 1 deor sum. est ad . et se . Ecce magna arbar. se in se . in altitudine rami sunt. Caritas . tas et . et volucres hiis ramis et . fide et amore - . O uolucres hiis ramis . . . iii. - uos spsalmis. ymnis et - tes ¶ Quis erubescat sine psal . celebritate . cum minutissime aues deuo . i. dulci carmine diei O . dicta arbore interim . i. corpus cremari letu ¶ De ii. . . di uia restat eis ad . panis cor grano sic et . . xix. et . - soluit flagellis . . xix. - dit et flagellauit. Eya si sic est tu sine flagellis celeste COLUMN 2 tue. ut . ait. . lima ferro. et fornax auro fla facit iusto . in mola crucis . . liii. est scelera . mistus est. De ii. panis de clibano offerri debuit - . et oleo. panis . culpam. . comeditur cotidie . et . xxvi. accipire et comedite est . heu - . et uita cum . . discordat a bibit. et si tate rei ad sui cotidie accipit. panis iste nobis in pascha ita . illo die uenit declibano. buti pane calido. ita cor debet . . hoc pane calido se craticula calidum optulit ¶ De . xlv. si - botro. et ne dissipes illud est. . nobi nobili botro. fuit collegio. excussis aliis - nis passionis. in . discipuli relicto eo . De ne dissipes illud. O uidee ne dissipes illud suo . O ne dissipes illud corde tuo - . . Certe . In n i. nos . dulce gustu deuore.
Conrad of Saxony Sermons Transcription
(seq. 8), folio 3v
COLUMN 1 cilis solius hominis recereato Bernardus Ibi dixit et facta sunt. hic dixit multa. fecit mira pertulit dura ¶ De iii. i Petrus v. Seniores qui in uobis sunt obsecro. et senior et testis passionum Christi qui et eius que in futuro est reuelanda gloriae communicator pascite qui in uobis est gregem dei prouidentes non coacte sed spontanee secundum deum. neque turpis lucri gratia. sed uoluntarie neque ut dominantes in clero. sed forme factae gregis exanimo. et cum apparuerit princeps pastorum percipietis inmarcessibailem [sic] coronam gloriae. I Iohannes xix. Qui vidit testimonium perhibuit. et cetera. Non solum autem apostoli. sed etiam gentiles testes erant quod uere deus patiebatur. sicut patet in centurione tunc presente. et dyonisio absente. qui sole in passione obscurato dixit. Deus nature patitur. hoc etiam non solum homines sed etiam creature insensibiles testabantur. Gregorius Terra cognouit. quia eo moriente contremuit. Sol cognouit quia lucis sue radios abscondit uel subtraxit Saxa et parietes cognouerunt quia tempore mortis eius scissa sunt. Infernus cognouit quia hos quos tenebat mortuos reddidit. ¶De quarto Actus quarto. Virtute magna reddebantapostoli testimonium resurrectionis et cetera. Testes habent resurrectio Christi non solum uiuos sed etiam mortuos. Matthaeus xxvii. Multa corpora sanctorum et cetera. usque apparuerent multis Interlinearis ad testimonium dominice resurrectionis. Testes quam habet resurrectio Christi. non solum homines sed etiam angelos. qui non solum uoce sed etiam specie resurrectionem testantur. Gregorius Quia omnipotens deus. et terribilis est peccatoribus et blandus iustis. recte testis resurrectionis eius angelus in fulgore vultus et candore habitus demonstratus ¶ De v Petrus Actus v. Iesum quem vos interemistis suspendentes in ligno. hunc principem deus et saluatorem exaltauit. Interlinearis. ascensu in celum. Et post pauca sequitur et nos sumus testes
COLUMN 2 horum uerborum. Ecce christus primus humiliatus est in ligno. postea exaltatus est in celo. quantomagnis tu homo humiliari debes in mundo si exaltari uolueris in celo. lucas xiiii. Omnis quia se exaltat humiliabitur. et qui se humiliat. exaltabitur. augustinus. humiliare ut exalteris ne exaltatur humilieris. ¶ De. vi. Lucas. xxiiii. Oportebat pati christum. et resurgere . a mortuis. tertia. die. et predicari in nomine eius potentiam et remissionem peccatorum in omnes gentes. incipientibus ab ierosolyma. Vos autem estis testes horum. O quia larga miserato. qui dixit in omnis gentes. Ideo bene ait petrus actus. x. Inueritate comperi. qui non est personarum acceptor deus sed in omni gente que timet deum et operatur iusticiam. acceptus est illi. O quia largissima miserato qui non solum in omni gente. sed etiam in omni crimine et in omni tempore fit remissio si peccatorum perfecte peniteat. Augustinus. Quaecumque necessitas cogit peccatorem ad poenitentiam nec criminis immensitas. nec uite enor itas(19). nec honore extremitas excl it a venia si perfecta fuerit voluntatis mutato. ¶ De. vii. ait petrus. actus x. precepit nobis predicare. et testificari quia ipse est qui constitutus est a deo iudex uiuorum et mortuorum corpora liter. Omnes .enim. de foro Christi sunt. Romanos. viii. Siue uiumus siue morimur domini sumus. Item uiuorum et mortuorum spirituali. iustorum et iniquorum ut iudex sit christus iustorum ad coronam iniqiorum ad Jehennam Ambrosius. Pro nostrorum qualitate factorum iudex uerus et iustus aut supplicia decernit aut premia. Tu es petrus et super hanc petram. edificabo eteficium
(seq. 26), folio 12v
COLUMN 1 letificatum. psalmus. vinum letificat cor hominis. uinum huius grani inebrians animam facit. eam audacem et non timere penas et mortem. vnde de uino dicitur. ii. Esdras. iii. Omnem mentem conuertit in securitatem. hoc apparet in bono laurentio. qui tantum de grano hoc inebriatus fuit quia etiam ignem non timuit. bernardus. Quicumque gustu caritatis semel profecte inebriatus fuerit ad omnem laborem. et dolorem hylarescit. dolet et non sentit. laborat et non lacescit. deridetur et non aduertit. Qui seminat in benedictionibus de benedictionibus et metet. ij. Corinthios ix. hoc uerbum hodie in epistula conuenienter legitur de bono laurentio. Ipse enim seminauit in benedictionibus quando thesauros ecclesie dispersit dedit pauperibus. Nos etiam karissimi cum bono laurentio seminemus in mundo. vnde fructum uite eterne metamus in celo. Diuina certe opera sunt quaedam eterne uite semina. sed ecce (sicut) in seminatione materiali. sic etiam in spirituali nacta sunt. ¶ eodem quarto. uidelicet seminis bonitas. seminantis liberalitas. agri cordis fecunditas. temporis congruitas. De hijs omnibus per ordinem. Lux. inlustratur. In sermone. Ex ut qui seminat. Soror nostra es crescas in mille milia. Genesis. xxxviij. verba ista quae uirgini rebecce dixerunt fratres possunt uirgini .Clare. fratres eius dicere. fratres minores. Rebecca interpretatur multum accepit. et beata .Clara. multum gratie in mundo et multum glorie accepit in celo. Dicamus ergo ei fratres. soror nostra es crescas in mille milia. Soror conformitate speciali. crescas fecunditate spirituali. In hijs uerbis beata .Clara. Commendatur de duobus uidelicet. De Conformitate ad ordinem minorum. et de fecunditate quoad ordinem sororum. ¶ Circa primum nota quod sancta .Clara. Soror nostra. Soror angelorum. Soror christi est. Soror nostra con
COLUMN 2 formitate paupertatis. Soror angelorum. conformitate uirginitatis. soror christi conformitate caritatis. nichil enim sic nos conformat christo sicut caritas. ¶ De primo. Jacobus ij. Si autem frater aut soror nudi sunt et indigent uictu cotidiano. et cetera. Soror .Clara. bene uictu indiguit. quando pro quinquaginta sororibus tantum dimidium panem habuit. de quo dominus omnes mirabiliter satiauit. sicut autem quelibet fidelis anima femina ita sancta .Clara. soror est omnium fidelium generaliter. sed soror est fratrum minorum specialiter propter conformitatem in paupertate. et in habitu. et in aliis. Soror nostra est ex eodem omnino patre beato francisco. sed non ex eadem matre religione. vnde bonus frater minor de ipsa dicere potest quod abraham de sara dixit. Genesis xx. vere soror mea est filia patris et non filia matris mee. ¶ De secundo Canticorum viii. Quid faciemus sorori nostre in die quando aloquenda est. Si murus est edificemus super eam propugnacula argentea. si hostium est compingamus illud tabulis cedrinis. verba ista possunt esse angelorum de allocutio ne sororis sue sancte .Clare. sollicitorum. alloquebatur eam dyabolus per se ac per alios temptando alloquebatur eam dominus per se ac per beatum franciscum uisitando. alloquebatur insuper eam de pixide eucharistie consolando. et certe nos dominus ac dyabolus frequenter alloquitur. Augustinus. Aures tue posite sunt inter dominum monentem et serpentem suggerentem. alloquenti dyabolo fuit sancta.Clara. murus per fidem impenetrabilis. tot habens propugnacula. quot sunt