ENPages
Item 56
26 extra een horloge gegeven en kun je nog niets gedaan krijgen. Nu zegt Adam dat hij zal gaan maar Stefka zegt van niet, nu afwachten wat er gebeurd of hij ook gaat. Wanneer hij niet gaat dan moeten we maar eens een paar hartige woordjes met ze spreken. Wanneer er [geld ?] uitgegeven moet worden voor ons komt er altijd tot woorden. O ik weet niet wat ik heb. Ben zo nerveus. Je kunt niet stil zitten zo steken de vliegen, te vuil ben ik om naar te kijken. Zit al 3 weken in een hemd van Chajim dat stinkt enz. enz.. Dat is ons leven. Veel plezier hebben we ook niet en 26 27 gaan er dagen voorbij dat er geen lag op ons gezicht komt. Verder is mijn [illegible] [illegible] -----------------10 Juli '44 Nog is er niet naar de zalf gereden[?] om te kopen en begint het bij ons er weer aardig uit te zien. Nu zal Stefka morgen naar Golm gaan en wil ze niet meer dan 2 dozen kopen wat niets is. We kunnen het zo wie zo hier niet uithouden van de vliegen en de hitte. We liggen de hele dag te zwaaien met een zakdoek om de vliegen weg te jagen. En nu ook nog 27
Item 57
28 zweren en jeuk. Och zoo'n grote waarde heeft het leven niet meer voor ons om dat noch [nog] door te moeten maken. Dus gaan we deze avond naar beneden, en dan gaat het er op of er onder. Zo gaat het niet langer om zo over je heen te moeten laten lopen. Alles is goed maar als het gezondheid betreft dan kan men niet met zich laten dollen. Voor ons is dan beter de dood en zal dat dan ook worden beslist, Etc. Wat mens zijn we toch nog. ---------------28 29 13 Juli '44 Maandag zijn we niet beneden gewezenen en Dinsdag is Stefka naar Golm gewezen en is teruggekomen met 2 dozen zalf. De zwachste die ze heeft kunnen krijgen. Wat te doen. We hebben 1 dag een niet vriendelijk gezicht gezet en heeft dat niet geholpen. Dan heeft Chajim gister een paar woorden met Adam gesproken, en gezegd dat we hebben zoveel geld in goud en diamant gegeven en extra voor dat te kopen een horloge en noch [nog] heeft ze het niet willen kopen. Nu heeft hij blijkbaar weer niet goed overgezet. En komt ze vanmorgen met opgestreken zeil dat we bedauweren[?] dat we hebben hun zoveel geld gegeven. 29
Item 58
30 en heeft ze ons even laten voelen dat wij joden zijn en we kunnen de ring terug krijgen en moeten we maar eens bij andere mensen proberen dat zegt ze zo ongeveer elke week tegen ons. Zo is er altijd wat en moet je altijd maar mooi weer spelen om een glimlach terug te krijgen. Nu moet Chajim noch spreken met die hekse. Al doet ze veel voor ons is ze toch een werkelijke hekse en zoekt altijd het slimme[german meaning slecht=bad?] uit onze woorden. Chajim zegt altijd uit een slimme mens kan geen goeds uit voorkomen. En zo is het. Een ding weten we als God ons geeft dat [illegible] 30 31 Dat het goed is voor jezelf goed zijn en voor een ander niet [net?] zo als voor jezelf Eigelijk moeten we naar beneden spreken maar het is [illegible] dus weten noch niet wat te doen. ---------------Sabbath 15 Juli '44 Vandaag met een goede [loum? illegible] wakker geworden. God zei dank zijn we weer goede vrienden met Stefka en is ze naar Chajim toegegaan en is alles oke. Ze heeft gezegd ze heeft geen geld en kon ze het dus niet kopen. Wij hebben alles toegegeven want voorlopig hebben we zalf en komt tijd komt raad. Toch de mindere zijn wij altijd , joden. Adam is een dweil. Hij heeft niets te zeggen. Ze heeft 32
Item 59
32 gezegd tegen Chajim dat ik laat hem niet varen. Zo een kerel wil naar Amerika Veel nieuws is niet daar. Ik maak voor Stefka een pullover. Chajim breit een paar kousen en het regent er vanmorgen. Noedels gegeten verder zijn we gezond. Chajim zijn nagel van de duim gaat eraf. Doet geen pijn. God geeft deze dag weer goed door gaat en Adam van zijn broer in gezondheid thuis komt. Gisteren hebben we beiden 8 kersen[insert] gehad. De eersten s' morgens[ on next page] [zullen?]de laatste s'middag Sabbath. Toch is er wat nieuws voor ons, we hebben ons n.m. helemaal afgewassen en voor het eerst dit jaar een schoon laken en een 33 33 ove[r]trek om de veren deken en wij zelf zijn ook schoon. Als we ons nu ook maar schoon hebben gewassen van die kratse en ik niet in positie ben zijn we gelukkig.Verder geen nieuws en is het 4 uur en gaan we wat slapen. --------16 Juli Adam terug met zwijnen + een vreemde, dus vanmiddag halve portie eten. Pullover klaar. ------Maandag 17 Juli. Regen beter dan de hitte, we zijn gezond. Geslapen tot 10 uur. Verder ook sterk verlangen naar de vrijhij[ei]d. Veel met mijn man over de Fam. Mekking in de Bilt gesproken. ------4 uur 18 Juli. Adam vanmorgen thuis gekomen. Gisteren zo dronkerd[?] gewezen . Hij kan niet drinken. Een sterk verlangen weer eens te zitten als mens onder andere mensen. Het is een triestige dag en maakt dat de stemming ook triest 34
Item 60
34 9 maanden zijn we niet buiten gewezen bij dag. De front men zegt dat is de front horen we al een 14 dagen. Wanneer ze dan ook maar snel hier zijn . Een grote kans bestaat dat Chajim nog in militiar moet, dan ga ik ook, ook dat ik heb helemaal geen papieren. Alles is toch verbrand in Sobibor. Nu afwachten wat de dag brengt . Vannacht heel dicht bij ons gebombardeerd. Ga een pullover voor Adam maken. God zei dank weer wat werk. Chajim breit nog aan zijn kousen die we bij stukjes tesamen zoeken van wat overblijft wat ik voor Stefka brei. 1 kous is af [illegible]. ----------19 Juli Men weet niet wat de dag kan brengen heb ik gisteren geschreven en zo is dat. [F.] We zijn verraden. Gisteren avond is Tatjoe de kleine van de zwager naar boven geklauterd om een jonge vogel te vangen. 44 [on the side] 35 Maar hij heeft ons gevangen en voor goed ook. Hij heeft ons voor negen maanden terug zien komen en heeft ons zeker herkend. Hij heeft tegen Stefka gezegd zijn dat dezelfde, waar zijn ze geweest. Het is gekomen wat we elke dag hebben gevreesd. Wat te doen. Alles heeft hij natuurlijk thuis verteld. En als ze weten dat we joden zijn moeten we van hier. O God waarom heeft dit moeten komen. Gisteren hebben we nog gezegd als we deze oorlog mogen beleven [overleven]is er een wonder gebeurd. En zal dit nu ons einde zijn. Kan er nooit eens een tijd doorgaan dat er niets gebeurd. We weten nog niets want gisteravond laat is het gebeurd. En zal het vandaag gebeuren. Weg van hier? Dus weer lopen bij nacht en niet weten [45 on the side]